Kalorifer kazan çeşitleri ve modelleri yapılışlarında kullanılan malzemeye göre sınıflandırılır. Kalorifer kazanları dökme demirden veya çelik saclardan imal edilirler. Ayrıca kalorifer kazanları katı, sıvı ve gaz yakıtlı olarak da üçe ayrılmaktadır. En önemli kalorifer kazanı çeşitleri ve modelleri aşağıda kısaca özetlenmiştir;
Dökme dilimli kazanlar, dökme demirden ve dilimler hâlinde imal edilirler. Dilimler özel nipellerle birbirine eklenir. Bağlama işlemi çektirme denilen aletle sağlanır ve gergi çubuklarıyla sabitlenir.
Dökme dilimli kazanlar, sıcak sulu tesisatlarda kullanıldığı gibi, basıncı 1 kg/cm²yi geçmeyen buharlı ısıtma tesisatlarında da kullanılmaktadır.Kazanların, ısıtma gücü
kilokalori/saat (kcal/h), kilowat (kW) olarak veya ısıtma yüzeyleri metrekare (m²) olarak belirtilir. Isıtma yüzeyi kazanın doğrudan doğruya ateşe karşı olan kısımlarıyla, sıcak gazların yaladığı yüzeylerin toplamı olarak kabul edilir. İşletme basınçları 4-6 kg/cm² değerindedir. Bu kazanlar TS 430, 4040 ve 4041 standardına uygun üretilmelidir.
Dökme dilimli kazanlar katı (odun, kömür vb.), sıvı (fuel-oil, motorin ), gaz (doğal gaz ve LPG), sıvı-gaz yakıt yakacak şekilde tasarlanmıştır.
Katı Yakıtlı Döküm Kazanlar
Sıvı Yakıtlı Döküm Kazanlar
Sıvı ve Gaz Yakıtlı Döküm Kazanlar
Bu tip kazanlar çelik saclardan birbirine kaynakla imal edilirler. Küçük ve orta büyüklükteki merkezî ısıtma sistemlerinde kullanılırlar.
Çelik kazanlar, yarım silindirik, silindirik ve prizmatik tipte yapılırlar. Katı, sıvı ve gaz yakacak şekilde imal edilirler. Küçük ve orta büyüklükteki tesislerde daha çok yarım silindirik kazanlar tercih edilmektedir.
Çelik sıcak su kazanları TS 497 kapsamındadır. Bu standart içine giren sıcak su kazanları için konstrüksiyon basıncı maximum 5 kg/cm² değerinde olmalıdır. Buhar ve
kaynar su kazanları ise TS 377’ de yer alır ve silindirik formda (skoç kazan) imal edilirler. Konstrüksyon basıncı 5 kg/cm² den yüksek olan sıcak su kazanları da mutlaka silindirik olarak yapılmalıdır.
Düşük sıcaklıklarda çalışma hâlinde soğuk yüzeyler üzerinde asit ve su buharı yoğuşması meydana gelir. Kazanlar çabuk çürür. Bu olay özellikle fuel oil yakan çelik
kazanların korozyon nedeniyle kısa zamanda işe yaramaz hale gelmesine yol açar. Bu korozyonun önlenmesi için kazan su sıcaklığının 55 °C’den, baca gazının sıcaklığının ise 150 °C’ den aşağı düşmemesi gerekir. Bunun için de 3 veya 4 yollu karıştırma vanaları ile kazandaki su sıcaklığının yüksek tutulması yararlıdır.
Atmosferik Brülörlü Kazan ve Yarım Silindirik Kazan
Üflemeli Brülörlü Çelik Kazan
1 – Sıcak su kazanları
2- Kaynar su kazanları
3- Buhar Kazanları
Kaynak: http://hbogm.meb.gov.tr/
